Grupa naukowców z Niemiec, USA i Wielkiej Brytanii przeanalizowała dane (1) statystyczne z lat 2006-2012 dotyczące wysokich temperatur oraz dane nt. obciążenia elektrycznego w 35 krajach europejskich. Celem tych badań było przewidzenie wpływu zmian klimatycznych na zapotrzebowanie na energię elektryczną do roku 2100.

Wzrośnie zużycie energii na południu Europy, spadnie na północy

Na podstawie obliczeń i symulacji naukowcy wysnuli wniosek, że całkowite zapotrzebowanie na energię w Europie do końca stulecia się nie zmieni. Co jednak ważne: dojdzie do polaryzacji dotyczącej konsumpcji energii elektrycznej i obciążeń szczytowych, a więc zaznaczenia różnic między północą Europy a południem.

Na południu zużycie energii i obciążenie szczytowe będzie rosło, na północy kontynentu będą obserwowane spadki. O około 3 do 7 proc. wzrośnie całkowita konsumpcja energii w Portugalii czy Hiszpanii, obniży się natomiast o 6 do 2 proc. w Szwecji czy Norwegii – wiele zależeć będzie od naszych działań łagodzących zmiany klimatu. Ponadto nastąpi sezonowe przesunięcie obciążenia szczytowego z zimy na lato aż w 19 krajach.

Rosnący popyt na klimatyzację dodatkowo „podgrzewa” klimat

Chociaż oczekuje się, że zapotrzebowanie na ogrzewanie zmniejszy się w odpowiedzi na rzadziej występujące zimne dni, będzie rósł popyt na systemy klimatyzacji. To będzie miało wpływ na zużycie energii elektrycznej, zmienią się przy tym nie tylko sezonowe, ale też dzienne obciążenia szczytowe.

Popyt na systemy klimatyzacji rośnie zarówno ze względu na coraz większą liczbę ciepłych i gorących dni w ciągu roku, jak i z powodu bogacenia się społeczeństw i związanego z tym faktem wzrostu oczekiwań dotyczących komfortu życia. Systemy klimatyzacji, choć przynoszą nam dużą ulgę w czasie upałów, paradoksalnie wpływają bardzo źle na klimat. Dzieje się tak nie tylko ze względu na generowane przez nie ogromne zużycie energii (2).

Jak zwracają uwagę naukowcy z Arizona State University(3), włączane masowo klimatyzatory oddają na zewnątrz budynków ciepło, które potęguje efekt miejskiej wyspy ciepła. Ten efekt jest odczuwalny zwłaszcza nocą. W systemach klimatyzacji stosowane są ponadto fluorowane gazy cieplarniane i substancje zubożające warstwę ozonową. Z edukacyjnego filmiku przygotowanego przez The Guardian wynika, że korzystanie z systemów klimatyzacji powoduje cztery razy więcej emisji niż transport lotniczy na całym świecie.

Przerwaniem błędnego koła mogłoby być odejście od przestarzałych, energochłonnych technologii na rzecz bardziej przyjaznych środowisku (np. wiążących się z zastosowaniem pomp ciepła w klimatyzacji). Rozwiązaniem może być także lepsze izolowanie przeciwsłoneczne budynków oraz stosowanie, w miarę możliwości, zamienników klimatyzacji.

Konieczna lepsza integracja rynku energii elektrycznej

Naukowcy przewidują, że zmieniający się czasowo i przestrzenie model konsumpcji energii będzie mieć istotny wpływ na cały rynek energii, w tym na budowę infrastruktury transmisyjnej, jednostek wytwórczych czy na rozwój metod magazynowania energii. Zdaniem badaczy powinno to zachęcić kraje do większej integracji rynku energii elektrycznej w całej Europie, ze szczególnym uwzględnieniem przejścia na odnawialne źródła energii (np. zwiększenie wykorzystania systemów PV na południu Europy). Ostatecznie nowy model konsumpcji energii wpłynie także na kształt polityki dotyczącej efektywności energetycznej - istniejące polityki zostaną zaostrzone, opracowane zostaną nowe.

Ewa Szekalska, teraz-srodowisko.pl

Przypisy

1/ North–south polarization of European electricity consumption under future warming
http://www.pnas.org/content/early/2017/08/22/1704339114.full

2/ Jak podaje na swojej stronie Krajowa Agencja Poszanowania Energii, w upalną pogodę, kiedy mocno świeci słońce, klimatyzacja oraz włączone wentylatory mogą stanowić nawet połowę całej zużywanej przez biuro energii.

3/ Excess heat from air conditioners causes higher nighttime temperatures
https://asunow.asu.edu/content/excess-heat-air-conditioners-causes-higher-nighttime-temperatures